Γλώσσα (4-12-20)

 Σχήματα λόγου: 

Παρομοίωση - Μεταφορά - Κυριολεξία

Παρομοίωση ονομάζεται το σχήμα του λόγου κατά το οποίο για να τονίσουμε την ιδιότητα ενός ουσιαστικού, το συσχετίζουμε (το συγκρίνουμε) με κάτι άλλο πολύ γνωστό που έχει την ίδια ιδιότητα σε πιο μεγάλο βαθμό. Η σύγκριση γίνεται με τις λέξεις σαν, λες και, μοιάζει με, όμοιος με, καθώς, θαρρείς, σάμπως, όπως, σαν να κ.ά.

π.χ. Είναι ψηλός σαν κυπαρίσσι.

Κυριολεξία έχουμε όταν οι λέξεις μιας πρότασης χρησιμοποιούνται με την πραγματική (αρχική, βασική) σημασία τους

π.χ. Αγόρασα ένα χρυσό κόσμημα.

Μεταφορά ονομάζεται το σχήμα του λόγου κατά το οποίο οι λέξεις μιας πρότασης δε χρησιμοποιούνται με την πραγματική σημασία τους, αλλά αποδίδουν μια διαφορετική ιδιότητα, που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, αν και έχει κάποια ομοιότητα

π.χ. Ο Γιώργος έχει χρυσή καρδιά (εννοώντας πως ο Γιώργος είναι πολύ καλό παιδί).

Ασκήσεις: 

Για να κατεβάσετε ή να εκτυπώσετε

 τις ασκήσεις σας πατήστε εδώ

ΓΛΩΣΣΑ "Φτιάχνουμε λίμερικ - αυτόχθονες λαοί"

Ενότητα 6

΄Hτανε μια κοπέλα στο Πεκίνο

που ’λεγε πάντα «Δώσ’ μου κι απ’ εκείνο».

Kαι σαν της τα δώσαν όλα,

έσκασε σαν πασαβιόλα

και την κλάψανε πολύ στο Πεκίνο.

΄Hτανε μια γριά από τη Λιβύη

που διάβαζε του Πλουτάρχου τσοι βίοι.

Όταν τέλειωνε έναν τόμο,

τον επέταγε στο δρόμο

τούτη η σκολαστικιά απ’ τη Λιβύη.

΄Hτανε μια μικρή από τη Bραζιλία

που φώναζε: «Για πες μου, βράζει, Hλία,

το σινάπι που ’χα βάλει

προχτές βράδυ στο τσουκάλι

για να κάνει ποδόλουτρο η Kυρία;».

΄Eνας μαχαραγιάς από το Γάγγη

είχε στη μύτη κρεμασμένο ένα σπαράγγι.

Tο κουνούσε, το κουνούσε,

απ’ τον ύπνο κουτουλούσε

και κοιμότανε στις όχθες του Γάγγη.

΄Hτανε μια κοπέλα στην Προύσα

μισή μελαχρινή και μισή ρούσα.

Mε χρωματιστές κορδέλες

είχε δέσει τριάντα βδέλλες

και τις έβοσκε τριγύρω στην Προύσα.

΄Hτανε μια Kυρία στο Kόγκο

που χάθηκε μέσα στο λόγκο.

Kαθώς κοίταε να δει

πού να πάει για να βγει,

παίζαν τα δάχτυλά της μ’ ένα φιόγκο.

Γιώργος Σεφέρης

Για να δείτε την βιογραφία του σπουδαίου μας ποιητή πατήστε εδώ

Λίμερικ

Το παραπάνω ποίημα του Σεφέρη είναι ένα Λίμερικ.

Τι είναι όμως τα λίμερικ;

Τα λίμερικ (limerick) είναι ποιήματα σύντομα, σατιρικά ή απλώς κωμικά, "δίχως νόημα". Ξακουστά είναι εκείνα του Έντουαρντ Λιρ (Edward Lear), που το 1864 δημοσίευσε μια ποιητική συλλογή με λίμερικ, με τον τίτλο The book of nonsense.

Να ένα λίμερικ του Λιρ :

Υπήρχε ένας γέρος στο έλος

από τη φύση του ήταν ασήμαντος κι ανέμελος

καθισμένος σ' ένα πετραδάκι

τραγουδούσε δημοτικά σ' ένα βατραχάκι

αυτός ο διδακτικός γέρος στο έλος.

Στην Ελλάδα, πρώτος που αποπειράθηκε να γράψει λίμερικ είναι ο Γιώργος Σεφέρης. Το 1975 εξέδωσε μια συλλογή από λίμερικ, με τον τίτλο Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά.

Εδώ το πρώτο της συλλογής :

Ήταν μια κοπέλα από τη Σάμο

που έχωσε το δεξί της στην άμμο

και με τ' άλλο χέρι

εκρατούσε ένα αστέρι

ετούτη η κοπέλα απ' τη Σάμο.

Συνήθως αποτελείται από πέντε στίχους.

Ομοιοκαταληκτούν ο πρώτος, ο δεύτερος και ο πέμπτος στίχος μεταξύ τους και ο τρίτος με τον τέταρτο.

Ο πρώτος στίχος περιέχει την παρουσίαση του πρωταγωνιστή

Στον δεύτερο αποκαλύπτεται η ιδιότητά του.

Στον τρίτο και τέταρτο έχουμε την πραγματοποίηση κάποιας ενέργειας ή τι είπε ο κόσμος γι’ αυτή του την ενέργεια.  

Ο πέμπτος στίχος είναι αφιερωμένος στην εμφάνιση ενός τελικού επιθέτου που χαρακτηρίζει τον πρωταγωνιστή.  Ή  παραλόγου.

Δύο παραδείγματα λίμερικ:

Ποιος; Ένα παιδί από την Παλλήνη

Ιδιότητα; τρελαινόταν να παίζει με πλαστελίνη

Τι έκανε; παντού, όπου κι αν πήγαινε

Τι έκανε; για πλαστελίνη μίλαγε

Επίθετο; το ταλαντούχο παιδί απ’ την Παλλήνη

Ποιος; Ζούσε ένας ποντικός στο μεγάλο πύργο

Ιδιότητα; δυο παπούτσια φόραγε κι ένα σκούφο τρύπιο

Τι έκαναν οι άλλοι; οι γάτες τον κορόιδευαν κάθε που τον θωρούσαν

Τι έκαναν οι άλλοι; κουδούνια δυο του φόραγαν όταν τον συναντούσαν

Επίθετο; του καημένου ποντικού που θα ‘θελα για φίλο

Εργασία 1: Γράφω τα δικά μου λίμερικ

Εργασία 2: Βρίσκω πληροφορίες για τους αυτόχθονες λαούς:

Αμερική: Ινδιάνοι (Απάτσι, Σιου, Τσερόκι κ.α.)

Ασία: Μογγόλοι, Βεδουίνοι

Βόρειες περιοχές: Εσκιμώοι, Λάπωνες, Σαάμι

Ωκεανία: Αβορίγινες, Παπούα, Μαορί

Αφρική: Μασάι, Μπαντού, Πυγμαίοι, Τουαρέγκ

7-4-2020

Γεια σας παιδιά!

ΓΛΩΣΣΑ

Ας ξαναθυμηθούμε πώς ξεχωρίζουμε το ρήμα, το ουσιαστικό και το επίθετο.

Ρήμα:

Μας δείχνει οτι κάνω κάτι, ή παθαίνω κάτι ή οτι βρίσκομαι σε μια κατάσταση

Παραδείγματα:

κάνω κάτι : ζωγραφίζω, τραγουδάω, τρέχω

παθαίνω κάτι : σκουπίζομαι, κόβομαι, καθαρίζομαι

βρίσκομαι σε μια κατάσταση : αρρωσταίνω, σκέφτομαι, καταλαβαίνω

 Συχνά μπροστά του έχει μια προσωπική αντωνυμία (εγώ, εσύ, αυτός, εμείς, εσείς, αυτοί)

 Ουσιαστικό:

Τα ουσιαστικά μπορεί να είναι πρόσωπα, ζώα, πράγματα, τόποι και καταστάσεις

Τα ουσιαστικά είναι ή σε γένος θηλυκό, ή σε γένος αρσενικό, ή σε γένος ουδέτερο. 

Παραδείγματα:

Πρόσωπα: ο Γιώργος, η Μαρία

Ζώα: Ο ελέφαντας, η αλεπού

Πράγματα: Το θρανίο, το ποδήλατο

Τόποι: Οι Παξοί, Η Αθήνα

Καταστάσεις: η ησυχία, η φασαρία

 Επίθετο:

Τα επίθετα είναι λέξεις που περιγράφουν (στολίζουν) τα ουσιαστικά

Έχουν τρία γένη ( και αρσενικό και θηλυκό και  ουδέτερο)

Παραδείγματα:

ο καλός-η καλή- το καλό

ο όμορφος-η όμορφη - το όμορφο

ο κίτρινος- η κίτρινη- το κίτρινο

Πώς μπορώ να τα ξεχωρίσω;

Α) Για να είναι ρήμα πρέπει να μπορώ να το κλίνω με τις προσωπικές αντωνυμίες. 

Παράδειγμα:

φεύγουμε: 

είναι ρήμα γιατί μπορώ να το κλίνω έτσι:

εγώ φεύγω

εσύ φεύγεις

αυτός φεύγει

εμείς φεύγουμε

εσείς φεύγετε

αυτοί φεύγουν

Β) Για να είναι ουσιαστικό θα πρέπει να ανήκει στις κατηγορίες Πρόσωπο, ζώο, πράγμα, τόπος, κατάσταση.

Παράδειγμα:

το μολύβι: είναι ουσιαστικό γιατί είναι ένα πράγμα

ο Σπύρος: είναι ουσιαστικό γιατί ανήκει στα πρόσωπα

η Κέρκυρα: είναι ουσιαστικό γιατί ανήκει στους τόπους

Γ) Για να είναι επίθετο, θα πρέπει να έχει και τα τρία γένη και να μπορώ να το χρησιμοποιήσω δίπλα σε ένα ουσιαστικό.

Παράδειγμα:

ο έξυπνος: είναι επίθετο γιατί έχει και τα τρία γένη:

ο έξυπνος- η έξυπνη- το έξυπνο

η πονηρή: είναι επίθετο γιατί έχει και τα τρία γένη:

ο πονηρός- η πονηρή- το πονηρό

Αφού πρώτα διαβάσετε προσεκτικά όλα τα παραπάνω, αν νομίζετε οτι είστε έτοιμοι, εξασκηθείτε στους παρακάτω συνδέσμους:

Εξάσκηση στα ουσιαστικά

Εξάσκηση στα επίθετα

Εξάσκηση στα ρήματα

Ρήμα - Ουσιαστικό- Επίθετο

Ξεχωρίζω Ρήμα - Ουσιαστικό - Επίθετο

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
Επανάληψη: Οι αριθμοί μέχρι το 3.000

Θυμάμαι:

στον άβακα:

Για να εξασκηθείτε, μπορείτε να βρείτε το φύλλο εργασίας σας
πατώντας εδώ

Γεια σου χαρά σου Βενετιά- Γ΄ Δημοτικού

Έτσι για να θυμηθούμε λίγο τα τραγούδια που λέγαμε...

26-03-2020

ΓΛΩΣΣΑ
Θυμάμαι τις ΜΕΤΟΧΕΣ

Μπείτε και βγείτε στο Μετρό κρατώντας το χέρι της μητέρας σας, του πατέρα σας …

Πώς πρέπει να μπαίνουμε και να βγαίνουμε στο Μετρό;
Κρατώντας το χέρι του συνοδού μας.
Η λέξη «κρατώντας» μας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να μπαίνουμε και να βγαίνουμε στο Μετρό. Προέρχεται από το ρήμα «κρατώ», είναι ένας ρηματικός τύπος αλλά δεν κλίνεται. Αυτός ο ρηματικός τύπος λέγεται μετοχή.

Όταν κλείνουν οι πόρτες, απομακρυνθείτε από το τρένο και μην προσπαθήσετε να το προλάβετε τρέχοντας.

Και οι δύο μετοχές τελειώνουν σε -οντας. Γράφονται όμως διαφορετικά.
Όταν τονίζονται στο ο, γράφονται με ωμέγα (ω). π.χ. κρατώντας.
Όταν δεν τονίζονται στο ο, γράφονται με όμικρον (ο). π.χ. τρέχοντας.

 Για να κατεβάσετε την σημερινή σας εργασία για τη Γλώσσα πατήστε εδώ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
Θυμάστε τον κάθετο πολλαπλασιασμό; Για να δούμε πώς θα τα καταφέρετε! Μην ξεχνάτε την φίλη μας την χελώνα και το αυγουλάκι της!

Θυμάμαι: 
-Ποιους αριθμούς πολλαπλασιάζω με ποιους
-Δεν ξεχνάω να αφήσω το κενό (ή αυγουλάκι) αλλιώς θα κάνω λάθος

Για να εξασκηθείτε στους πολλαπλασιασμούς πατήστε εδώ

ΙΣΤΟΡΙΑ

Για να πάρουμε τα πράγματα σιγά σιγά από την αρχή... Δοκιμάστε τις δυνάμεις σας εδώ και εδώ.

Αν δεν τα θυμάστε όλα δεν πειράζει! Διαβάστε το βιβλίο σας και ξανακάνετε τις ασκήσεις!


Και ένα παιχνίδι για σας μπορείτε να βρείτε εδώ.

Quiz "Υποκείμενο Ρήμα Αντικείμενο Κατηγορούμενο" 😁😁😁

Δοκίμασε τον εαυτό σου εδώ: 

Quiz 1

Quiz 2

Quiz 3

Quiz 4

Quiz 5